Decyzja, czy prowadzić sprawę samodzielnie, czy oddać ją w ręce kancelarii prawniczej, wraca jak bumerang zawsze wtedy, gdy pojawia się problem z bankiem, pracodawcą, urzędem albo kontrahentem. Z jednej strony – chęć zaoszczędzenia na honorarium prawnika. Z drugiej – obawa, że błąd popełniony na starcie będzie kosztował dużo więcej niż profesjonalna pomoc. Jak podejść do tego rozsądnie i policzyć, co faktycznie się opłaca?
Samodzielne działanie – kiedy ma sens
Działanie „na własną rękę” ma sens przede wszystkim w prostych, nieskomplikowanych sprawach, w których ryzyko finansowe i życiowe jest ograniczone. Chodzi między innymi o drobne spory konsumenckie, reklamacje, korespondencję z firmą kurierską, proste pisma do urzędu, odwołanie od mandatu czy wniosek o dostęp do dokumentacji. W takich sprawach da się samodzielnie znaleźć wzory pism, instrukcje krok po kroku i podstawy prawne, a margines na pomyłkę bywa relatywnie bezpieczny.
Samodzielne działanie wymaga jednak czasu i cierpliwości. Trzeba wczytać się w przepisy, regulaminy i procedury, pilnować terminów, poprawnie adresować pisma, a potem reagować na odpowiedzi drugiej strony. Dla osób, które lubią mieć pełną kontrolę i nie boją się dokumentów urzędowych, może to być rozwiązanie akceptowalne. Warto jednak mieć świadomość, że nawet pozornie prosta sprawa potrafi się skomplikować, gdy druga strona włączy do gry własnych prawników.
Koszty ukryte samodzielnego działania
Na pierwszy rzut oka samodzielne prowadzenie sprawy wydaje się najtańsze – brak faktury z kancelarii oznacza „oszczędność”. W praktyce pojawiają się jednak koszty ukryte. Pierwszym z nich jest czas. Kilkanaście czy kilkadziesiąt godzin spędzonych na czytaniu przepisów, szukaniu wzorów pism, analizie korespondencji i śledzeniu terminów ma realną wartość, zwłaszcza jeśli w tym czasie można spokojnie pracować, rozwijać firmę albo po prostu żyć.
Drugi rodzaj kosztu to ryzyko błędów formalnych. Złożenie pisma po terminie, niewłaściwy wniosek, brak załącznika, źle policzona kwota, nieprecyzyjne sformułowanie żądania – to wszystko może przesądzić o przegranej, nawet jeśli „merytorycznie” ktoś ma rację. Zdarza się, że osoby działające samodzielnie rezygnują z części swoich roszczeń, bo zwyczajnie nie wiedzą, o co mogą walczyć. Tracą więc pieniądze, których dałoby się dochodzić, gdyby strategię przygotował prawnik.
Co tak naprawdę daje kancelaria prawnicza
Decydując się na kancelarię prawniczą, klient kupuje nie tylko ładnie sformatowane pismo. Kluczową wartością jest doświadczenie z wielu podobnych spraw. Prawnik widział już dziesiątki, a czasem setki podobnych przypadków i wie, jakie argumenty działają na sądzie, jak reagują banki i ubezpieczyciele, jak wygląda typowy „kontratak” drugiej strony. To pozwala przygotować strategię, a nie tylko pojedynczy dokument.
Kancelaria bierze na siebie odpowiedzialność za poprawność formalną pism, pilnowanie terminów, dobór właściwej podstawy prawnej i adekwatne oszacowanie roszczeń. Dla klienta oznacza to mniejsze ryzyko „przegranej przez szczegół”, czyli odrzucenia pozwu albo utraty części roszczeń z powodu np. przedawnienia. Dodatkowo profesjonalny pełnomocnik prowadzi negocjacje i rozmowy ugodowe. Często to właśnie dobrze przygotowana propozycja ugody pozwala zakończyć spór szybciej i korzystniej, bez wieloletniego procesu.
Czy kancelaria zawsze się opłaca
Nie każda sprawa wymaga wsparcia kancelarii i nie w każdym przypadku będzie to finansowo uzasadnione. Jeśli wartość sporu jest niska, a formalności niewielkie, honorarium prawnika może faktycznie pochłonąć zbyt dużą część potencjalnej korzyści. W takich sytuacjach wystarczy czasem jednorazowa konsultacja, podczas której prawnik wyjaśni możliwe scenariusze i wskaże, jak poprawnie przygotować pismo, a resztę klient zrobi samodzielnie.
Inaczej wygląda sytuacja, gdy sprawa dotyczy poważniejszych kwot lub kluczowych spraw życiowych – mieszkania, kredytu, odszkodowania za wypadek, długotrwałego konfliktu z pracodawcą, odpowiedzialności członków zarządu czy sporów między wspólnikami. Tutaj stawką bywa nie tylko jednorazowa kwota, ale też przyszłość finansowa i zawodowa. W takich przypadkach udział kancelarii nie jest wyłącznie kosztem – staje się inwestycją w zminimalizowanie ryzyka porażki i w wynegocjowanie lepszych warunków.
Jak policzyć, co się bardziej opłaca
Najprostszy sposób to chłodna kalkulacja. Warto odpowiedzieć sobie na kilka pytań. Po pierwsze, o jakiej kwocie mówimy – czy wartość sporu uzasadnia zaangażowanie profesjonalisty? Po drugie, jakie jest realne ryzyko przegranej i jakie konsekwencje niesie porażka? Po trzecie, ile czasu i energii pochłonie samodzielne prowadzenie sprawy i czy ten czas można spędzić w bardziej produktywny sposób? Po czwarte, czy druga strona korzysta z obsługi prawnej – konfrontacja z bankiem albo dużą firmą bez pełnomocnika jest z definicji nierówna.
Do tego dochodzi sposób rozliczenia z kancelarią. Część spraw można prowadzić w modelu łączącym stałe wynagrodzenie z premią za sukces, w innych możliwe są płatności w ratach albo etapami, co zmniejsza jednorazowe obciążenie. Warto te kwestie omówić na początku i poprosić o możliwie konkretną wycenę oraz wskazanie szans i ryzyk.
Wnioski – rozsądek zamiast skrajności
Samodzielne działanie nie jest z góry złe, a kancelaria prawnicza nie jest magicznym rozwiązaniem na wszystko. Opłacalność zależy od wagi sprawy, zaangażowanych kwot, poziomu skomplikowania, pozycji drugiej strony i gotowości do zajęcia się formalnościami. W drobnych, powtarzalnych sprawach można z powodzeniem poradzić sobie samemu, ewentualnie po krótkiej konsultacji z prawnikiem.
W momentach, w których gra toczy się o dużo – finansowo lub życiowo – profesjonalna obsługa prawna zazwyczaj jest bardziej opłacalna niż pozorna oszczędność na honorarium. Zamiast budować strategię na przypadkowych informacjach z internetu, warto oprzeć ją na doświadczeniu kancelarii, która nie tylko zna przepisy, ale przede wszystkim rozumie, jak są stosowane w praktyce.
Dodaj komentarz